1- انتقاد تا آنجا که میسر باشد از تکنیکها و روشهای تحقیقی که ما تاکنون در علوم اجتماعی بطور کلی و در روانشناسی اجتماعی بطور اخص به کار گرفته ایم.
2- طرح مشکلات کار و تعیین شرایطی که بتواند تا حدی در کاربرد این روشها و در تحقیقات به ما یاری دهد. ما با طرح کردن این طرح این دو مبحث سعی می کنیم نشان دهیم تا چه حد ارتباط روشهای تحقیق اجتماعی در ایران با موضوعاتی که ما با آنها سر و کار داریم باید نزدیک باشد‘ چه معتقدیم هر روشی را نمی توان در مطالعه هر موضوعی بکار برد.
روشهای تحقیق غربی برای جامعه های غربی و برای انسانهای غربی ابداع شده اند. ما نیز باید به مسائل خود بیاندیشیم و با الهام گرفتن از دانش غربی برای حل آنها بکوشیم.
با ایجاد و تأسیس مؤسسه مطالعات و تحیقات اجتماعی دانشگاه تهران در سال 1337 تحقیقات اجتماعی به معنای غربی آن در کشور ما آغاز شد و تا امروز ادامه دارد و رشد فراوان نیز یافته است.
ما مطالب خود را بر اساس سه کار تحقیقی که در این مؤسسه انجام پذیرفته قرار داده ایم تا قابل لمستر باشد و با مثالهایی بتوانیم آنها را روشنتر بیان کنیم. این تحقیقات عبارت اند از:
- مطالعه اوقات فراغت دانشجویان انجمن ایران و فرانسه (پرسشنامه) در سال 1338.
- مطالعه باروری‘ مرگ و میر کودکان و امور جنسی (مصاحبه) در سال 1346.
- بررسی مسائل جوانان داوطلب کنکور (پرسشنامه)در سال 1347.
بخش اعظم در روانشناسی اجتماعی بر اساس مطالعه بیان و گفتار از انسانها صورت می پذیرد. بنابراین محقق نیازمند به شناختن قواعد منطق محلی است و باید رموز محاوره و مکالمه و مصاحبه را بداند و ویژگیهای ذهنی مردم خود را تمیز بدهد و میان بیان قراردادی و بیان واقعی فرق بگذارد.
وجود تفاوت دو بیان در ایران مسئله ای است که در تحقیقات اجتماعی بطور کلی مهم و اساسی می باشد‘ ما در مطالعه ای که در سه منطقه از ایران (تربت حیدریه و شهسوار و تهران) در مورد باروری و مرگ و میر و امور جنسی انجام دادیم خیلی زود متوجه شدیم که در کشور ما و در نزد مردم ما دو سطح بیان مشاهده می شود و سپس به این واقعیت پی بردیم که این تفاوت نه فقط در سطح بیان بلکه در سطح رفتار مردم ما نیز وجود دارد.
)