همگرایی رفتارهای باروری در ایران میزان‘ روند و الگوی سنی باروری در استانهای کشور در سالهای 1351 و 1375

در این مقاله هدف‘ بررسی میزان روند‘ و الگوهای استانی باروری در کشور‘ که با استفاده از داده های سرشماریهای 1365 و 1375 و با به کارگیری روش فرزندان خود محاسبه شده‘ بوده است. ابتدا میزان و روند باروری در ایران در سالهای 1351 و 1375 برآورد و بررسی شده و سپس‘ میزان و روند باروری استانهای کشور به تفکیک شهر و روستا با کل کشور مقایسه و سعی شده است تا در حد امکان برخی از دلایل تغییرات باروری در دو دهه اخیر‘ با استناد به نظریه های باروری ارائه شود.
این تحقیق به دو نتیجه عمده می انجامد: 1) در استانهای کشور و نیز نقاط شهری و روستایی‘ در طول دوره مطالعه‘ همواره میزان باروری متفاوت بوده است که این نتیجه مطابق با سایر تحقیقات انجام شده باروری در سالهای اخیر است. تفاوت میزان باروری در استانها با درجه توسعه یافتگی آنها منطبق و با نظریه های "انتقال جمعیتی" "مدرنیزاسیون" (نوسازی) قابل تبین است. 2) روند باروری در استانها در دوره فوق نشان می دهد که علی رغم تفاوت میزان باروری‘ در سالهای اخیر نوعی "همگرایی " در روند باروری استانها ایجاد شده است. بدین معنی که روند افزایش‘ به ویژه کاهش باروری استانها‘ در دو دهه بعد انقلاب اسلامی‘ نسبتاً همگون و مشابه بوده و استانهای کشور (و مناطق شهری و روستایی) علی رغم تفاوت در میزان توسعه یافتگی‘ روند مشابهی را تجزیه کرده اند. به نظر می رسد که اندیشه "بعد خانواده کوچک" امروزه به مثابه هنجار پذیرفتنی در جامعه تبدیل شده است و آینده باروری نیز متأثر از اندیشه های جدید ناشی از این هنجار خواهد بود.