در این مقاله روستاییان در بازسازی مناطق زلزله زده و نیز نظام بازسازی مساکن و بناهای تخریب شده‘ در جریان وقوع زلزله‘ در سه دوره مختلف و در طول 50 سال گذشته‘ بررسی شده است. واقع شدن بخش عمده ای از ایران روی کمربند زلزله سبب شده است که زلزله های ویرانگر در دهه های اخیر صدمات و خسارات بیشتری به مناطق روستایی و مردم روستانشین وارد کند. عدم استفاده از مصالح ساختمانی مرغوب و مستحکم از یک طرف و فقدان دانش مناسب برای احداث بناها از طرف دیگر موجب بروز خسارات فراوانی به ساختمانهای روستایی شده است.
در 90 سال گذشته در ایران حدود 90 بار زلزله نسبتاً شدید به وقوع پیوسته که تلفات انسانی آن بیش از دهها هزار نفر بوده است. برای نمونه در 25 سال گذشته زلزله حدود 60 هزار نفر از هموطنانمان را به کام مرگ برده است. (عملکرد سال 1371ستاد حوادث غیرمترقبه ).
بازسازی مناطق آسیب دیده‘ خاصه در مناطق روستایی‘ همواره نیاز به کمک دیگران داشته است‘ زیرا روستاییان به هنگام بروز سوانح‘ به علت نامناسب بودن وضعیت اقتصادیشان و گرفتاریهای ناشی از مصائبی که به دلیل مصدومیت و یا فوت بستگان و عزیزان خود و ضرورت رسیدگی به امور مزرعه و ... پیدا می کنند‘ نیازمند کمک و مساعدت دیگران می شوند. معمولاً دولت و یا مردم در این مواقع به کمک آنها می شتابند.
تجربه بازسازی در این مقاله در سه دوره متمایز یعنی دوره ارباب و رعیتی‘ دوره پس از اصلاحات ارضی و دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در نهایت مشارکت روستاییان در زمینه بازسازی بررسی شده است.
)