بررسی های جامعه شناختی عوامل کارایی شوراهای اسلامی شهر

نویسندگان

چکیده

مطالعه حاضر شوراهای اسلامی شهرها را‘ با استفاده از ره یافت کیفی ‹‹نظریه بنیانی››‘ با هدف شناخت عوامل موثر بر عملکرد آن ها و ارزیابی نظریه سرمایه اجتماعی‘ بررسی کرده است. تحلیل داده های مطالعه و ‹‹مدل نظریه ای›› ساخته شده نشان می دهد که: شرایط علی ‹‹فقدان نهادینگی›› در شوراها می شوند و حوزه عمل و اختیارات آن ها را محدود می کنند. در این وضعیت اعضای شوارهای شهر با اتخاذ راهبردهای ‹‹نهاد خواهی›› و ‹‹حمایت خواهی›› از دولت‘ با پدیده فقدان نهادینگی مقابله می کنند. پیامدهای این راهبردها برای اعضای شوراهای مورد مطالعه‘ ‹‹نگرانی››‘ ‹‹امتناع از مشارکت››‘ ‹‹امیدواری›› و ‹‹کارایی›› بوده اند. ‹‹نگرانی›› به وضعیتی اشاره می کند که عضو شورا نسبت به آینده این نهاد خوشبین نیست و اطمینانی از موفقیت آن ندارد. امتناع از مشارکت تصمیمی است که برخی از اعضاء‘ برای خروج از نهاد شورا مانند عدم شرکت مشارکت تصمیمی است که برخی از اعضاء‘ برای خروج از نهاد شورا مانند عدم شرکت انتخابات آتی شورا‘ به عنوان کاندیدا اتخاذ کرده اند. ‹‹امیدواری›› پدیده ای است که نشان دهنده خوشبینی عضو شورا به گسترش اختیارات و موفقیت آن است و کارایی اشاره به وضعیتی دارد فرد برای موفقیت شورا به تلاش بسیار – حتی با گذشت از منافع شخصی خود – دست می زند. یافته های حاصل از مطالعه بیانگر این نکته است که با وجود تایید سرمایه اجتماعی بر کارایی سازمان های دمکراتیک‘ آنچه در تجربه ایران باید مورد توجه قرار گیرد‘ مسئله ‹‹نهادینگی›› سازمان های مذکور به معنای ساختارهای حقوقی- اداری کارآمد و تجربه های عمل جمعی دمکراتیک است. این مسئله در نظریه سرمایه اجتماعی که برخاسته از تجربه کشورهای توسعه یافته است‘ به دلیل قدمت سازمان های دمکراتیک و نهادینه شدن آن ها‘ کمتر مورد توجه قرارگرفته است.

کلیدواژه‌ها