1
کارشناسی ارشد جامعه¬شناسی انقلاب اسلامی: پژوهشکده انقلاب اسلامی و امام خمینی (ره)
2
استادیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
نقش متغیرهای فرهنگی در قلمرو مطالعات اجتماعی همیشه محل مناقشه بوده است. بسیاری اساساَ تبیین‌های فرهنگی را مهمل دانسته و به طور کلی تاثیر متغیرهای فرهنگی را در رخدادهای اجتماعی نادیده گرفته و از آن به عنوان یک عنصر فرعی یاد میکنند. بعدها با شکلگیری آنچه که به چرخش فرهنگی شهرت یافته نوعی بازنگری در نقش و اهمیت مولفه‌های فرهنگی به وجود آمد. چنین موجی، اشکال مختلف علوم اجتماعی و رشتههای وابسته به آن را تحت تاثیر خود قرار داد. نتیجة چنین چرخشی آشکارا در مطالعات مربوط به انقلابهای اجتماعی موثر بود. نظریات فرهنگی مربوط به انقلاب بعد از این چرخش، کم و بیش اهمیت خود را در مقابل سایر رقبا پیدا کردند. اما رخدادی که این گرایش را به اوج رساند، انقلاب اسلامی ایران بود. انقلاب ایران گذشته از پیامدهای اجتماعی، تاثیری آشکار بر اقبال نظریات فرهنگی در باب انقلاب داشت. در این نوشتار سعی شده به اختصار ریشههای چرخش فرهنگی توضیح داده شود و در قدم بعدی به نظریاتی اشاره شود که به صورت عام بر مبنای متغیرهای فرهنگی شکل گرفتهاند. در نهایت هدف نویسندگان این مقاله، نشان دادن تاثیرات این موج فکری در تبیین‌های فرهنگی مرتبط با انقلاب اسلامی است.
)