بررسی سرمایه اجتماعی در انواع نظام‏های بهره‏برداری از زمین و عوامل مؤثر بر تبدیل بهره‏برداری‏های دهقانی به تعاونی

نویسندگان

1 استاد گروه جامعه‏شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

2 استادیار گروه جامعه‏شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

چکیده

در مقدمه تاریخچه‏ای از وضعیت فعلی انواع نظام‏های بهره‏برداری از زمین در حوزه آبریز کرخه و دیدگاه‏های مربوطه پیرامون نظام‏های بهره‏برداری آمده است. سپس به لحاظ نظری رابطه سرمایه اجتماعی با توسعه یافتگی بررسی شده است. این پژوهش با روش پیمایش بر روی 49 روستا و 375 خانوار در حوزه آبریز کرخه صورت گرفته و در آن انواع نظام‏های بهربرداری از زمین بررسی شده است. در این مطالعه، سرمایه اجتماعی در بین انواع نظام‏های بهره‏برداری بررسی شده است و با هدف مقایسه تطبیقی بین دو شیوه فردی و جمعی از نظام‏های بهره‏برداری، یعنی بهره‏برداری‏های دهقانی و تعاونی با سایر انواع نظام‏های بهره‏برداری، به مطالعه وضعیت مشارکت، هنجار‏های همیاری و نوگرایی در دو نوع نظام دهقانی و تعاونی، پرداخته شده است. نتیجه بررسی نشان می‏دهد که، مشارکت، هنجار همیاری و تمایل به کار گروهی، نوگرایی و بهره‏وری در بهره‏برداران تعاونی، به شکل معناداری بالاتر از بهره‏برداران در واحد‏های خرد و دهقانی است.