فردگرایی و جمعگرایی از گرایشات تعیینکنندهای است که در تحلیل کنشها و نگرشهای اجتماعی نقشی اساسی دارد. این مقاله به بررسی مفهوم دوراهی اجتماعی به عنوان یکی از جدیدترین مفاهیم ارائه شده در مناقشه فردگرایی و جمعگرایی میپردازد. دوراهی اجتماعی نوع خاصی از تعارض میان نفع جمعی و نفع فردی است، که در آن برای هر فرد، صرف‌نظر از انتخاب دیگران، بهترین گزینه، انتخاب نفع فردی است. اما اگر اکثر افراد آن را انتخاب‌کنند، وضعیتی ایجاد خواهد شد که برای همه افراد بدتر از حالتی است‌که در صورت انتخاب گزینه همیارانه یا نفع جمعی، برایشان حادث می‌شد. مسأله دوراهی اجتماعی، در نظریه انتخاب عقلانی و با استفاده از نظریه بازی و نظریه تصمیم‌گیری قابل بررسی است. از دو منظر متفاوت می‌توان دوراهی اجتماعی را تعریف کرد: هزینه‌های بیرونی و درونی، و بازی دو راهی زندانی. مهمترین انواع دوراهی اجتماعی، دوراهی منابع مشترک و دو راهی کالاهای همگانی است. در این مقاله علاوه بر ذکر مثال‌هایی از دوراهی اجتماعی، تلاش شده تا با کاوش در این مفهوم و تعاریف ذکر شده در باب آن، تعریف و تشریح دقیق و روشنی از مفهوم «دوراهی اجتماعی» ارائه شود و گرایشهای فردگرایانه و جمعگرایانه در واقعیت جامعه مورد تحلیل قرار گیرد. تحلیل دستاوردهای پژوهشهای صورت گرفته و بررسی قابلیت مفهوم دوراهی اجتماعی در تحلیل گرایشهای فردگرایانه و جمعگرایانه پایانبخش مقاله است.
)