زن در عرصه عمومی: مطالعه‏ای در مورد فضاهای عمومی در دسترس زنان شهری و تغییرات آن

نویسندگان

1 استادیار گروه مردم‏شناسی دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد گرمسار

2 استاد دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

این مقاله در پی پاسخگویی به یک پرسش اصلی درباره زنان شهری ایرانی است و آن این است که آیا در دسترسی آن‏ها به فضاها و عرصه‏های عمومی تغییری ایجاد شده است، یا خیر؟ بر این اساس پرسش آغازین آن بدین شکل طراحی شد که ”زنان شهری ایرانی در خارج از خانه، معمولاً در کجاها بیشتر دیده شده و حضور دارند؟“ برای پاسخگویی به این سئوال از روش مطالعه ترکیبی استفاده شده است. مطالعه تاریخی و کیفی مبنای آن چه را که در بخش کمی به آزمون گذارده شد، ساختند. بر اساس نتایج به دست آمده در گام نخست بهتر دیده شد که زنان شهری با توجه به میزان برخورداری از دو عنصر مدرن تحصیلات و اشتغال به چهار دسته تقسیم شوند. و در بخش‏های کیفی و کمی این پژوهش تفاوت‏های احتمالی در دسترسی آنان به فضاهای عمومی و یا زنانه به آزمون گذارده شدند. بر اساس نتایج به دست آمده زنان تحصیلکرده و شاغل امکان استفاده از فضاها و اماکنی را دارند که زنان فاقد تحصیلات دانشگاهی و شغل این امکان را ندارند. بر این اساس، زنان در تیپ‏های مختلف در یکسری از فضاها به اشتراک دیده می‏شوند اما زنان دارای تحصیلات دانشگاهی و اشتغال به عرصه‏های گسترده‏تر و بیشتری دسترسی دارند. محل کار مهمترین مکانی است که زنان برای ورود به آن از خانه خارج می‏شوند.

کلیدواژه‌ها