درآمدی بر نظریه شهروندی گفت و گویی در فلسفه سیاسی هابرماس

نویسندگان

1 دکترای علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس

2 استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

موضوع این مقاله، تحلیل و تبیین نظریه شهروندی گفتگویی در فلسفه سیاسی هابرماس است. در این مقاله، ضمن واکاوی مقایسه‏ای فشرده و مرور مختصر بر نظریه‏های شهروندی مطرح (پیشامدرن، مدرن و پسامدرن)، نظریه شهروندی هابرماسی وارسی شده است. برای تحلیل شهروندی هابرماسی، که با توجه به ماهیت فلسفه سیاسی هابرماس یک شبکه تئوریک پیچیده و در هم تنیده شده از جامعه‏شناسی و فلسفه‏های اجتماعی سیاسی، اخلاق و حقوق است، از سه مقوله کلیدی پیوند دهنده و میانجی موجود در این شبکه تئوریک استفاده شده است: 1) عقلانیت بین الاذهانی ارتباطی ، 2) اخلاق گفت‏وگویی ، 3) کنش ارتباطی . این مقوله‏های کلیدی، علاوه بر این هسته اصلی جامعه‏شناسی و فلسفه‏های اجتماعی سیاسی و اخلاقی و حقوقی هابرماسی را شکل می‏دهند، در شهروندی هابرماسی نیز دخیل‏اند. هدف اصلی مقاله نیز تحلیل نسبت میان مقوله‏های کلیدی سه گانه با شهروندی هابرماسی است. این نسبت کاوی از طریق رهیافت روشی هرمنوتیک متن محور (ریکور) و انکشاف‏ ـ افشا (هایدگر) و انتقادی (هابرماس) صورت گرفته است.

کلیدواژه‌ها