آنچه در بحثهای ویژه ساختارهای فرهنگی قرار می گیرد‘ تاریخی از گذشته انسان بوم زاد را در هر منطقه رقم می زند. بحث ما در این مقاله رهیابی به دانش قومی و شناخت بناهای قدیمی و بازار شهر تاریخی قزوین و بررسی فرهنگ حاکم بر آن و آگاهی از تفکر جدید ساکنان بناها و سراهای قدیمی قزوین از جمله سرای حاجی رضا‘ سرای وزیر‘ سرای رضوی و ... است‘ که بازتاب ویژه این امر رسیدن به دانش انسان ساکن در محله ها و بناهای قدیمی و پی بردن به گرایش و اندیشه امروزین وی برای مرمت آثار بجا مانده از روزگاران قدیم است.
مردم شناسان فرهنگی معتقدند که در این امر عواملی چون قومیت‘ زبان‘ مهاجرت‘ ازدواج و ... می توانند نقش فرهنگی ویژه ای را در استقرا انسان در هر منطقه ابقا کنند. از این رو‘ مطالعه حاضر به بررسی عوامل حاکم بر فرهنگ مسکن و بازار قزوین و نیز شناخت تمایلات مردم به بازسازی و مرمت بناهای قدیمی پرداخته است‘ تا از این طریق راهی هرچند باریک به سوی دروازه عظیم داناییها و دانشهای مربوط به معماری بومی و آینده نگری در بناهای جدید شهرهایی چون قزوین بگشاید.
)