دانشکده علوم اجتماعینامه علوم اجتماعی-111119980622-سهم جلال آل احمد در شکل گیری پژوهشهای فرهنگی و اجتماعی ایران
(پژوهشی در جامعه شناسی و مردم شناسی ادبیات)15569FAتقی آزادارمکیاصغر عسکریخانقاهJournal Article19700101In this research, first, the following major research question has
been posed.
- How did J a1ale Ale Ahmad contribute to the formation of Iranian
cultural and social researches?
In order to answer this significant and major research question, first, some other questions should be posed and answered. They are as
follows:
- Was he a researcher, a social researcher, or an author writing essays in the various areas of social phenomena? Was he the founder or
did he merely contribute to one of the areas of social researches? If he merely contributed to an area, what was it ? Was that area related to the cultural researches or to the Western studies? Did he play an important part in applying research methods and in methodology? How did he contribute to the Iranian cultural and social studies in terms of subject matter, method, attitude, data analysis, and data processing?مسأله این است که: جلال آل احمد چه سهمی در شکل گیری تحقیقات و مطالعات اجتماعی – فرهنگی در ایران داشته است؟ برای پاسخ به این سؤال طرح سؤالهای دیگر ضروری است: آیا جلال آل احمد یک محقق اجتماعی است یا یک پژوهشگر صرف است یا نوسنده ای است در حوزه های متعدد پدیده های اجتماعی؟ سهم او در این حوزه‘ در حد یک بنیانگذار است یا صرفاً در یکی از عرصه های مطالعات و تحقیقات اجتماعی سهم داشته است؟ این عرصه کدام است؟ آیا مربوط به مطالعات فرهنگی است یا در قلمرو محدودی از حوزه غرب شناسی؟ آیا او در عرصه روش شناسی و به کارگیری روشهای تحقیق و بررسی نیز نقش آفرین بوده است؟
با طرح سؤالهای فوق‘ مقاله حاضر در پی این مطلب است که آیا جلال آل احمد را می توان محقق اجتماعی دانست یا خیر؟ و اینکه جلال در مطالعات فرهنگی – اجتماعی ایران به لحاظ موضوع‘ روش‘ بینش و تجزیه و تحلیل یا پردازش داده ها تا چه اندازه سهیم است.دانشکده علوم اجتماعینامه علوم اجتماعی-111119980622-تعزیه خوانی
سازگاری وناسازگاری با ساختار فرهنگی جامعه15570FAعلیبلوکباشیJournal Article19700101In this article the rise, formation, development, flourishing, and fall of Taziyekhani in the Iranian traditional and modern societies are
concisely considered.
Taziyekhani was formed outside the mosques and the official
religious system. It was based on the masses' religious culture. Then it was gradually developed and turned into a perfect ritual and religious
play. It was mostly developed and flourished in Ghajar Dynasty too.
Taziyekhani has always been a major, powerful, and active center for maintaining the relationship between the people and the religion. In today's social and cultural constructions of the society, it has mostly lost its previous role and efficiency. It can no longer maintain its ritual and
religious functions or it may no more have its leading and instructing uses among the various classes of the society. If Taziyekhani is to be stable and efficient in the present developed society, its formal and intellectual constructions and its manner of performance should be
changed so as to be compatible with the people's cultural, social, and intellectual systems.مقاله به صورتی فشرده در مباحث گوناگون به چگونگی شکل گیری‘ رشد و شکوفایی و افول تعزیه خوانی در جامعه های سنتی ونوین ایران می پردازد. تعزیه خوانی در بیرون از مسجد و دستگاه رسمی مذهب و بر پایه فرهنگ مذهبی عامه مردم کوچه و بازار شکل گرفت و رفته رفته رشد کرد و به صورت یک نمایش آیینی – مذهبی تمام عیار درآمد و در دوره قاجار به اوج شکوفایی رسید.
تعزیه خوانی در جامعه های سنتی ایران پیوسته همچون یک پایگاه ارتباطی نیرومند میان مردم و مذهب نقش فعال داشته است. در ساختار اجتماعی – فرهنگی جامعه امروز‘ نمایش آیینی – مذهبی نقش پویا و کارآمد پیشین خود را به میزان زیادی از دست داده و دیگر نمی تواند همچون گذشته وظیفه دینی – مذهبی و کارکرد آموزشی – هدایتی خود را در میان همه طبقات مردم حفظ کند. برای اینکه تعزیه خوانی در جامعه پیشرفته کنونی پایدار و کارآمد بماند‘ بایستی ساختار صوری و معنایی و شکل اجرایی – نمایشی آن مطابق با نظام فرهنگی و اندیشگی مردم جامعه دگرگونیهایی بیابد.دانشکده علوم اجتماعینامه علوم اجتماعی-111119980622-مردم شناسی کاربردی و کاربرد مردم شناسی15571FAسید مهدیثریاJournal Article19700101Anthropology as a branch of social sciences has an mm and an intention. Its aim is to know about the human as he is in flesh and bone and in daily activities and conducts. Its intention, so as to study the man, is to find ways to use the knowledge obtained in solving the peoples' and the communities' social problems. This intention, like in
any other sciences, has sometirnes been ignored. But as it can be deduced from the Holy Koran and the sayings of many Iranian and
Western thinkers, its legitimacy and necessity are acknowledged and supported. Unfortunately, the colonial governments have used the anthropological findings and benefited from them; some of them are presented in this article.
In practice, applied anthropology uses the ethnographic findings in order to help the communities overcome their cultural lags . So as to do this, the way is to train those who are in charge of tasks, directly or indirectly, related to the social and cultural development. Their training should include the ethnography of the community of their concerns and the art of educating the public.انسان شناسی به عنوان علم دارای هدف و قصد است. هدف آن شناخت انسان است‘ به صورت آنچه در پوست و استخوان و در رفتار هر روزه هست. قصد از مطالعه برای شناخت انسان پیدا کردن راههایی است در جهت به کار گرفتن اطلاعات به دست آمده از پژوهشها در برآوردن نیازها و تمشیت امور اجتماعی مردم. هدفی که گفته شد دلیل و لازمه وجود انسان شناسی است. در مورد قصد‘ بمانند هر علم دیگر‘ گاهی پای بند به آن منافی هدف آن قلمداد می شود. اما چنان که از قرآن مجید و گفتارهای بسیاری از متفکران ایرانی و غربی برمی آید‘ مشروعیت و لزوم آن مورد قبول و گواهی است. دولتهای استعماری در اداره مستعمرات از یافته های انسان شناسی سودهایی برده اند که به چند نمونه آن در این مقاله اشاره شده است. در عمل انسان شناسی کاربردی به کارگرفتن یافته های مردم شناسی در رفع "تأخر فرهنگی" یعنی کوشش برای سازگار ساختن شیوه های سنتی زندگی با تغییرات فنی و بینشی است که در جوامع جهان در هر زمان در حال صورت گرفتن است. راه این سازگاری آموزش عموم به همت کسانی است که در زمینه مردم شناسی و آموزش عمومی تحصیل کرده و تجربه اندوخته اند.دانشکده علوم اجتماعینامه علوم اجتماعی-111119980622-اشاره ای به مردم شناسی در ادبیات مکتوب و ادبیات شفاهی15572FAکاظم ساداتاشکوریJournal Article19700101In this article, the author emphasizes the urgent need concerning writing a book on the anthropology of literature. Through presenting this subject matter and giving some instances only, the anthropological
traces and indications in the past Persian poetry are discussed.
Then the effect of oral literature on written one and the entering of
some items of written literature into the people's daily lives are
concisely taken into consideration.
Since the oral literature, in comparison with the written one, has
been considered just a little, the characteristics of the various branches
of the oral literature and their applications are discussed much more.در این مقاله به ضرورت تألیف کتابی در زمینه مردم شناسی ادبیات تأکید و ردپای مردم شناسی در شعر گذشته‘ البته تنها با طرح موضوع و ارائه مثال‘ دنبال شده است.
در ادامه به تأثیر ادبیات شفاهی در ادبیات مکتوب و نیز راهیابی نمونه هایی از ادبیات مکتوب به میان مردم‘ به اختصار‘ پرداخته شده است.
چون به ادبیات شفاهی‘ در مقایسه با ادبیات مکتوب‘ کمتر توجه شده‘ از این رو در این مجال نیز‘ در حد امکان و فرصت‘ به ویژگیهای شاخه های گوناگون ادبیات شفاهی و کارکردهای هر یک از آنها‘ البته بسیار موجز و مختصر‘ اشاره شده است.دانشکده علوم اجتماعینامه علوم اجتماعی-111119980622-انسان شناسی کاربردی و آینده انسان شناسی15573FAاصغر عسکریخانقاهJournal Article19700101The analysis of the humans' problems and knowing the effects caused by the change in the factors and motives of the specific groups of people's lives make this branch of anthropology, i.e. applied anthropology, so significant. This knowledge sometimes include all the
elements of the humans' daily lives such as health, lack of medication, uncurable diseases, unemployment, fertility, death rate, growth rate,
governmental service, etc.
The applied anthropology can certainly help the people with the growth, development, and change of the quality of their lives. But it should be considered that all these issues functions in the area of
development. The comparative studies and the descriptive data may solve all the problems concerning the people's daily lives. Since there are always a few minor differences in various societies, the beliefs and
behaviors are different too. The uses of cultural anthropology can make known different features and characteristics among these societies.
Therefore, that today anthropology has nothing to say, due to the decrease of the cultural diversities, is not so serious and scientific.آنچه انسان شناسی کاربردی را در صدر اهمیت قرار می دهد‘ تحلیل مسایل انسان و آگاهی از اثرات مربوط به تغییر عوامل و انگیزه های مربوط به زندگی گروههای انسانی خاص است. که گاه همه عناصر زندگی روزمره انسان از بهداشت‘ کمبود پزشک و درمان و بیماریهای لاعلاج تا میزان بیکاری‘ اثرات سمپاشی‘ باروری و مرگ‘ میزان رشد و خدمات دولتی را در بر می گیرد.
مسلماً انسان شناسی کاربردی به تغییر کیفیت زندگی و ارزشگذاریها و رشد و توسعه زندگی مردم کمک می کنند‘ اما‘ همه این مسایل در قلمرو چگونگی توسعه نقش دارند و مطالعات تطبیقی و داده های توصیفی می توانند نگرانیهای انسان شناسان را در خصوص زندگی مردمی که در بین آنها زیسته اند برطرف کنند. از آنجایی که همواره نوعی اختلاف فرعی در جوامع مختلف به چشم می خورد‘ به ناچار رفتارها و عقاید آنها با هم متفاوت خواهد بود و کاربرد انسان شناسی فرهنگی در این جوامع به درجات مختلف مشخصه های ویژه ای را عیان خواهد ساخت. پس‘ این سخن که کاهش تفاوتهای فرهنگی درعصر ما‘ رشته انسان شناسی را به پایان کار خود نزدیک کرده و رسالتش به اتمام رسیده است‘ شباهت به یک طنز و شوخی عامیانه دارد که فقط در میان گروهی خاص در جریان است و در خور مکاتب علمی نیست.دانشکده علوم اجتماعینامه علوم اجتماعی-111119980622-مردم شناسی کاربردی و استعمار15574FAرالف گریلو ،روآلننعمت اللهفاضلیJournal Article19700101The main objective of this article is both to introduce the social anthropology and development policy comprehensively and to clarify the status of applied anthropology in 1980s . Since this article investigates and reviews the origin, background, and history of applied anthropology and it also tries to survey this trend from various and sometimes opposite points of view, it may be considered significant. It also seeks to clarify the scope of applied anthropological studies.
Hence, the development and changes occurred in applied anthropology since 1930s , along with the main features and characteristics of any period in this respect, have been thoroughly and clearly probed in this article. Therefore, the writer explains the role and function of applied anthropology in 1930s and 1940s . Its applications by the colonial governments through which they control and administer the oppressed societies are mentioned too.مقاله ای که با عنوان ‹‹مردم شناسی کاربردی و استعمار›› تقدیم می شود‘ ترجمه بخشی از فصل اول کتاب ‹‹مردم شناسی اجتماعی و سیاست توسعه››‘ به ویراستاری رالف گریلو و رو آلن است. این مقاله را گریلو به منظور معرفی کتاب و بررسی وضعیت مردم شناسی کاربردی در دهه 1980 نوشته است. اهمیت این مقاله در آن است که ضمن مروری بر پیشینه پیدایش مردم شناسی کاربردی‘ سعی می کند این حوزه را از دیدگاههای مختلف با یکدیگر بررسی و مقایسه کند و قلمرو مطالعات مردم شناسی را نشان دهد. در این مقاله تحولات مردم شناسی کاربردی از 1930 تاکنون به طور دقیق بررسی شده و ویژگیهای هر دوره توضیح داده شده است.دانشکده علوم اجتماعینامه علوم اجتماعی-111119980622-کاربرد انسان شناسی سیاسی در کشورهای در حال توسعه15575FAناصرفکوهیJournal Article19700101آغاز انسان شناسی به اواخر قرن نوزده و اوایل قرن حاضر برمی گردد‘ یعنی زمانی که کشورهای اروپای غربی بخش بزرگی از جهان‘ اقوام و فرهنگهای بی شماری را زیر سلطه نظام اقتصادی – سیاسی خود گرفتند و برای تداوم این سلطه نیاز به شناخت این مردمان و فرهنگ آنها بود. پس از جنگ جهانی دوم و با استقلال یافتن مستعمرات سابق‘ انسان شناسی سیاسی رسالتی تازه پیدا کرد و آن یاری رساندن به فرایند تشکیل دولتهای ملی در این کشورها بود. زیرا‘ بافتها‘ نهادها وباورهای سنتی موانعی جدی بر سر راه شکل گرفتن این دولتها بودند. در این مقاله ضمن ارائه تاریخچه مختصری از انسان شناسی سیاسی‘ مشکلات تشکیل دولتهای ملی و کاربردی عملی انسان شناسی سیاسی برای رفع این مشکلات مطرح می شود.دانشکده علوم اجتماعینامه علوم اجتماعی-111119980622-کفایت نظری مفاهیم در انسان شناسی ایران15576FAمسعودکوثریJournal Article19700101بیش از پنج دهه از شکل گیری دانش شناسی در ایران می گذرد‘ اما به نظر می رسد که این دانش در ایران با دو مشکل اساسی دست به گریبان است و تنها هنگامی خواهد توانست از تنگناهای کنونی بیرون آید و راه تکامل پوید که در آموزش و پژوهش آن تلاشهایی برای تغییر وضع موجود صورت گیرد. دو مشکل اساسی انسان شناسی ایران عبارت است از 1. عدم کفایت نظری مفاهیم‘ 2. دشواری تعریف عملی مفاهیم.
مقاله حاضر در پی آن است که تا حد ممکن ریشه های این دو مشکل را بکاود و راه حلهایی برای آنها پیشنهاد کند .دانشکده علوم اجتماعینامه علوم اجتماعی-111119980622-ارزیابی وضعیت کنونی مردم شناسی در ایران15577FAمنیژهمقصودیJournal Article19700101In this article, the problems concerning the actual situation of
anthropology in Iran are discussed. First, some different terms which concern a single discipline are talked over. Then, it is considered that each of these terms and concepts has developed under the influence of certain cultural atmospheres and some specific intellectual tendencies. The other subjects discussed in this article are the relationship between anthropology and ethnography, the methodology of anthropology, and applied anthropology .
It is the methodology that mainly makes anthropology different from sociology. A simple comparison between the social sciences and
the natural sciences reveals the problems and difficulties of the social
science studies.
It seems that besides the theoretical problems of the social sciences, there are some practical problems in applied anthropology too. Applied anthropology may provide a sort of solution from the theoretical and practical points of view, which in turn can lead to a more effective method.بحث ما در اینجا مربوط به وضع کنونی مردم شناسی در ایران است‘ و نیز درباره اصطلاحهایی که در مردم شناسی به کار می رود. بر این عقیده ایم که هر یک از اصطلاحها و مفاهیم مردم شناسی تحت تأثیر گرایشهای فکری و محیط خاص فرهنگی شکل گرفته اند. تفاوت مردم شناسی و مردم نگاری‘ اشاره به روش تحقیق در مردم شناسی و جنبه کاربردی مردم شناسی‘ از جمله موضوعاتی است که درباره آنها بحث می کنیم. آنچه مردم شناسی و جامعه شناسی را از هم متمایز می کند‘ به روش این دو علم مربوط شود. چنین به نظر می رسد که در بحث از علوم تجربی و علوم اجتماعی‘ گذشته از مشکلات نظری ‘ با مسائل علمی و تحقیقات کاربردی نیز رو به رو هستیم. شاید طرح موضوع مردم شناسی کاربردی بتواند برخی از مسائل و مشکلات مردم شناسی ار از دیدگاه تئوری و علمی برطرف کند.دانشکده علوم اجتماعینامه علوم اجتماعی-111119980622-زبان و اجتماعی شدن : کاربرد انسان شناسی زبان15578FAامیلیانرسیسیانسJournal Article19700101این مقاله به بررسی نقش زبان در فرایند زندگی اجتماعی فرد می پردازد‘ و به پرسشهایی‘ که در ذیل خواهد آمد‘ پاسخ داده می شود.
1. زبان چگونه فراگرفته می شود؟ 2. انسان چگونه (به واسطه زبان) می اندیشد؟ 3. نقش تعاملات اجتماعی در زبان چگونه است؟ هالیدی معتقد است که فرایند یادگیری زبان و به کارگیری آن‘ در کودک‘ در طی چند مرحله صورت می گیرد.
2. فهم اشاره و حرکتها‘ 2. فهم اصوات به مثابه دالها و مدلولهای آن‘ 3. استفاده معانی آوایی در بافتهای محدود‘ مانند محیط خانواده‘ 4. قاعده مند کردن زبان آغازین با ابزار دستوری و بسط ذخیره لغوی. ویگوتسکی سه مرحله از توسعه گفتار و تفکر را عنوان می کند:
3. گفتار اجتماعی‘ 2. گفتار خود محوری‘ 3. توسعه گفتار درونی. برنشتانی‘ بر این عقیده است که ساخت اجتماعی معین‘ رفتار و زبانی معین را به وجود می آورد و متعاقب آن ساخت اجتماعی معینی بازتولید می شود. در این مقاله نظریه جامعی از ترکیب سه نظر ارائه شده است که در آن دیدگاهای جامعه شناسی‘ زبان شناسی و روان شناسی هر یک سهم خود را در توصیف کاملتر موارد ذکر شده ادا می کنند.دانشکده علوم اجتماعینامه علوم اجتماعی-111119980622-معرفی کتابهای جدید مردم شناسی به زبان فارسی15579FAپویاکوهستانیJournal Article19700101-این مقاله به بررسی نقش زبان در فرایند زندگی اجتماعی فرد می پردازد‘ و به پرسشهایی‘ که در ذیل خواهد آمد‘ پاسخ داده می شود.
1. زبان چگونه فراگرفته می شود؟ 2. انسان چگونه (به واسطه زبان) می اندیشد؟ 3. نقش تعاملات اجتماعی در زبان چگونه است؟ هالیدی معتقد است که فرایند یادگیری زبان و به کارگیری آن‘ در کودک‘ در طی چند مرحله صورت می گیرد.
2. فهم اشاره و حرکتها‘ 2. فهم اصوات به مثابه دالها و مدلولهای آن‘ 3. استفاده معانی آوایی در بافتهای محدود‘ مانند محیط خانواده‘ 4. قاعده مند کردن زبان آغازین با ابزار دستوری و بسط ذخیره لغوی. ویگوتسکی سه مرحله از توسعه گفتار و تفکر را عنوان می کند:
3. گفتار اجتماعی‘ 2. گفتار خود محوری‘ 3. توسعه گفتار درونی. برنشتانی‘ بر این عقیده است که ساخت اجتماعی معین‘ رفتار و زبانی معین را به وجود می آورد و متعاقب آن ساخت اجتماعی معینی بازتولید می شود. در این مقاله نظریه جامعی از ترکیب سه نظر ارائه شده است که در آن دیدگاهای جامعه شناسی‘ زبان شناسی و روان شناسی هر یک سهم خود را در توصیف کاملتر موارد ذکر شده ادا می کنند.دانشکده علوم اجتماعینامه علوم اجتماعی-111119980622-معرفی کتابهای جدید انسان شناسی به زبانهای خارجی15580FAمهردادبرومندJournal Article19700101-