unavailable
unavailable
این مقاله تعدادی چند از نظریه های جامعه شناختی معاصر در باب جهانی شدن را به این دلیل که به لحاظ تاریخی اغلب سطحی هستند انواع مقاومتهای فرهنگی در مقابل معیار گسترش جهانی را کمترمورد توجه قرار می دهند ونیز اغلب نقش دولت را در ترتیب دادن به واکنشهای معطوف به دگرگونیهای جهانی نادیده می گیرند و مورد انتقاد قرار می دهد مقاله به منظور دستیبانی به دیدگاهی نقادانه بر مطالعات جرج ریتزر در مورد مک دونالدزی شدن به ویژه کتاب اخیرش با عنوان جهانی شدن هیچ تکیه می کند ریتزر بر این عقیده است که حجم زیادی از فرهنگ جهانی دارای ماهیت معتبری نیست به زمان ومکان بی توجه است و فرهنگهای محلی را از محتوای منحصر به فردشان بر ی می سازد نوشته های ریتزر به طور فزاینده ای جهت بدبینانه به خود گرفته اند و وابستگی مولف را به آزا ماکس وبر در باب عقلانی شدن جامعه تقویت می کنند در مقابل عقاید ریتزر این مقاله استدلال می کنده که دو بعد مهم مقاومتفرهنگی در مقابل جهانی گرایی پوچ انگارانه موجود است حضور چهره زیبائی شناختی قوی در زمینه فرهنگ و بسیج قدرت سیاسی با هدف مقاومتدر مقابل معیار گستری جهانی مقاله طی استدلال فوق مواردی چند را که در آنها جوامع به واسطه زیبائی شناسی قوی و اراده سیاسی توانستهاند در مقابل فشارهای جهانی برونی که هدف معیار گستری دارند مقاومت کنند بر می شمارد.
به دنبال فرایند اصلاحات اراضی در ایران مسولین کشاورزی کشور در صدد تاسیس واحدهای جمعی دولتی و نیمه دولتی از قبیل شرکتهای سهامی زراعی واحدهای تعاونی تولید و شرکتهای کشت و صنعت برآمدند تا بتوانند مشکلاتی را که در ارتباط با کاهش محصولات و مهاجرتهای شدید روستائی به وجود آمده بود جبران نمایند این واحدها به دلایل مختلف از جمله عدم مشارکت و همیاری کشاورزان و عدم تطابق الگوهای به کار رفته با جامعه سنتی ایران نتوانستند موفقیتی کسب نمایند و پس از انقلاب غالبا فعالیت آنها متوقف شد و یا از هم پاشیده شدند بعد از انقلاب در برخی از مناطق ایران از جمله در منطقه سربند اراک روستائیان خود با یاری گرفتن از تجارب مبتنی بر دانش بومی توانستند اراضی کشاورزی بسیار پراکنده و قطعه قطعه خود را یک پارچه سازند و فارغ از هر گونه بوروکراسی اداری و در مواردی هم با کمک و راهنمائی مروجین کشاورزی که سعی در تلفیق دانش علمی و دانش بومی داشند مشکل قطعه قطعه بودن اراضی خود را حل کنند و در حقیقت کشاورزی سنتی خود را با تکنولوژی مدرن همنوا سازند
این مقاله بر آن است که تعبیر از جهان شدن به عنوان یک نظام به جای یک فرآیند گمراه کنندهاست و ما را از پرداختن به موضوعات بینادین در باب دولت ملت مسائل ژئوپلیتیک و مناسبات بین المللی غافل می سازد به ویژه این مقاله بر این باور است که هر گونه مداقه در فرایند های سیاسی اقتصادی و فرهنگی باید شامل دو حوزه که اغلب مورد بی توجهی هستند باشد1) از حضور دولت به خصوص دولت ایالات متحده آمریکا به عنوان بازیگر اصلی در فرایند های بین المللی به هیچ وجه کاسته نشده است 2) درک دولت آمریکا و نقش آن در مناسبات جهانی باید حضور و قدرت مرام آمریکایی که توسط خودآن دولت با همکاری تعداد کثیری از گروههای خصوصی ساخته شده است را در برگیرد در این مقاله پیشنهاد می شود که بررسی تاریخی سیاست خارجی ایالات متحده پس از جنگ جهانی دوم ما را فراتر از تاریخ دیپلماسی متعارف و جهانی شدن می برد و به سوی غور در شبکه متشکل از دولت و حوزه خصوصی هدایت می کند در عین حال این نوشتار مقوله سیادت که به معنای تحمیل شبکه دولت آمریکا و حوزه خصوصی به بقیه جهان است را نمی پذیرد بر عکس تنشها و حتی تضادهای موجود در سیاست خارجی ایالالت متحده و ایدئولوژی آمریکائی منجر به گشایش فضائی کالبدی و گفتمانی می شود که در آن واکنشها و چانه زنیهای سیاسی مجال ظهور نمی یابند ما تنها نظاره گران قدرت آمریکا نیستیم اما نیرویمان تحت مقوله های مجردی چون جهانی محلی شدن محدود می شود
unavailable
بررسی عوامل خطر ساز و عوامل حمایت کننده به عنوان پیش بینی کننده هایی برای آلودگی نوجوانان و جوانان به سو مصرف موادی چون الکل سیگار و مواد مخدر اهداف کارسازی برای برنامه های پیشگیری مداخله گرانه محسوب می شوند سازمان های دولتی مسئول و سازمان های غیر دولتی مرتبط با آن باید شناخت عوامل خطر ساز وعوامل حمایت کننده را در برنامه ریزهای خود مد نظر داشته باشند تحقیقی که این مقاله بر اساس داده های آن نوشته شده با هدف شناخت عوامل خطر ساز و تهدید کننده فرا راه دانش آموزان 15 تا 18 ساله شاغل به تحصیل در مدارس راهنمائی و دبیرستانهای دخترانه و پسرانه شهری و روستایی روزانه در ایران در آلوه شدن به سو مصرف مواد مخدر الکل و سیگار انجام شده است پرسش نامه طراحی شده این پژوهش پیمایشی ملی داده های مربوط به عوامل خطر ساز در خانواده های دانش آموزان گروههای همالان ودوستان مدرسه محل تحصیل و محله زندگی و ویژگیهای شخصی آنان را از نمونه ای حدود 8000 نفر در سراسر کشور جمع آوری کرده است تجزیه وتحلیل داده های جمع آوری شده نشان داده است که بیش از یک پنجم دانش آموزان در معرض خطر آلودگی به سیگار وبیش از 15 در صد آنان در معرض خطر آلودگی به مواد مخدر قرار دارند خطر آلودگی با افزایش سن دانش آموزان در دسترس بودن مواد در محله و همسایگی نگرش مثبت نسبت به سو مصرف مواد و آلودگی گروه همالان و دوستان به مواد افزایش می یابد در این تحقیق مهمترین عوامل خطر ساز و حمایت کننده به گروه همالان ودوستان کنترل خانوادگی مدرسه محل تحصیل خود باوری دانش آموزاان و همبستگی خانوادگی ارتباط پیدا کرده است
ابن خلدون یکی از چهره های مهم و شاخص در تاریخ نظریه اجتماعی است در دهه های اخیر علاقه فوق العاده به میراث فکری ابن خلدون یعنی مقدمه نشان داده شده است از این جهت مفاهیم ونظریه های که توسط او مطرح شده است توجه مفسرین مقدمه را به خود جلب کرده است از میان مجموعه مفاهیمی که ابن خلدون ابداع کرده است مفهوم عصبیت یکی از مهمترین می باشد تا کنون این مفهوم از دیدگاههای متفاوت و گوناگون مورد توجیه و تفسیر قرار گرفته که این خود موجب ابهام در معنی و کاربرد آن است هدف این مقاله نگریستن به موضوع از منظری متفاوت یعنی جامعه شناسی تاریخی و استفاده از دو مفهوم مهم این حوزه یعنی ساخت اجتماعی و عامل انسانی در تفسیر اندیشه ابن خلدون در مورد عصبیت می باشد درجهت تحقق این هدف پس از بیان مقدمه ای کوتاه به بیان کارهای انجام شده در مورد عصبیت پرداخته شده است در اینجا تمام آثار مکتوب حول دو مفهوم ساخت اجتماعی و عامل انسانی مقوله بندی شده و نشان داده شده است که مفسرین اندیشه ابن خلدون یا ریشه عصبیت را در عوامل ساختی جستجو کرده اند بدون توجه به عامل انسانی و یا در عامل انسانی جستجو کرده اند ولی در یک محدوده جغرافیائی خاص این مقاله تلاش کرده که با استعانت از رویکرد جامعه شناسی تاریخی پس از بیان محدودیتهای هر دو رویکرد به بیان دقیق تری از عصبیت دست یابد
در تحقیق حاضر دو هدف اساسی دنبال شده است هدف اول به دنبال تمییز و تشخیص الگوهای رفتاری و نحوه انطباق دانشجویان با شرایط و ساختارهای اجتماعی و سیاسی و فرهنگی حاکم در ایران است تا بتواند درجه و میزان پذیرش یا نفی ارزشهای فرهنگی و سنتی و نیز نظام سیاسی حاکم را در محیطهای آموزش عالی نشان دهد از این منظر دو الگوی رفتاری و نیز شیوه انطباق با نظام ارزشهای فرهنگی و سیاسی حاکم در جوانان قابل تشخیص است بیگانگی فعال و بیگانگی منفعل هدف دوم تحقیق ناظر بر بررسی تطبیقی دو گروه از بیگانه های فعال و منفعل در محیطهای دانشجویی بر اساس برخی ویژگیهای فردی اجتماعی جمعیتی و نیز خصوصیات رفتاری نگرشها و ناظم باورها و ارزشهای دانشجویان است با کربرد روش پیمایش و با استفاده از تکنیک مصاحبه هدایت شه و متمرکز بر روی گروه هدف از 243 دانشجوی شاغل به تحصیل در سه مقطع لیسانس فوق لیسانس و دکتری و در 24 رشته تحصیلی مختلف در دانشگاههای دولتی شهر تهران در سال تحصیلی 80-79 از طریق نمونه گیری طبقه ای با دقت احتمالی مطلوب 0،5 و ضریب اطمینان 95% انتخاب شده بوند اطلاعات مورد نیاز جمع آوری گردید در این تحقیق بالغ بر 24 متغیر از طریق ساخت مقیاس و شاخص اندازه گیری شد جهت احتساب روایی مقیاسها و شاخصها از آلفای کرونباخ با دامنه صفر تا یک استفاده گردید در تحلیل اطلاعات و آزمون فرضیات از آزمون و آزمون X استفاده شد نتایج تحقیق نشان می دهند که دو گروه از بیگانه های فعال و منفعل از حیث میزان بیگانگی سیاسی و اجتماعی سن و ضعیت تاهل و مقطع تحصیلی تفاوت معنی داری از لحاظ آماری ندارند مع الوصف برحسب گروه جنسی پایگاه اجتماعی اقتصادی محل سکونت ارتباط با وسایل ارتباط جمعی و جستجوی اطلعات از طریق رسانه ها معدل تحصیلی اندازه گروه ایدئولوژی سیاسی ساختار خانواده احساس خود اثر بخشی نیاز به موفقیت احساس از خود بیگانگی اصلاح طلبی تمایل به شورش و طغیان درجه خوش بینی میزان بدبینی دیگر خواهی خود خواهی انزوای ارزشی دین مناسکی تمایلات روشنفکرانه احساس گرایی نوع دوستی اخلاق گرائی و میل به مشارکت و فعالیت در فراشدهای سیاسی و اجتماعی تفاوت معنی داری میان آنان وجود دارد
مقاله حاضر قرائتی نقادانه از رمان کودک در زمان (1987) ارائه می دهند که سومین رمان نویسنده معاصر انگلیسی ایان مکیوئین است با این استدلال که داستانهای مکیوئین حکم کالبد شکافی و نقد فرهنگی معاصر را دارند در این مقاله رمان کودک در زمان به منزله مداخله ای ادبی در مباحثه ای فرهنگی قرائت می شود در این قرائت متن رمان نوعی رویا درباره شخصیتها و رویدادهایی تلقی گردیده است که بازنمایی های استعاری یک ساختار روانی هستند ساختار مذکور بیش از آن که به روان نویسنده به منزله یک فرد مربوط باشد به جامعه معاصر و فرهنگ غالب در آن مربوط است به همین سبب هدف نگارنده از قرائت رمان مکیوئین معلوم کردن امیلا سرکوب شده یا خیال پردازیهای شخصی مکیئین نیست بلکه نگارنده می کوشد از راه تحلیل این روایت به منزله بر ساختاری ادبی ناخود آگاه اجتماعی را مورد برریس قرار دهد به بیان دیگر در این مقاله دنیای کابوس گونه ای که مکیوئین در داستانهایش ترسیم می کند زمینه ای اجامناعی محسوب گردیده است که نفس فرد در بطن آن شکل میگیرد
توسعه روستایی یکی ازمحورهای عمده سیاست دولت بعد از انقلاب بوده است بعد از انقلاب دولت برنامه های مختلفی را برای توسعه مناطق روستائی کشور انجام داد که غالبا با تاکید بر رویکرد مردم گرایی و برابرخواهانه همراه بوده است گفته می شود که سیاستهای توسعه به طور کلی و سیاستهای توسعه روستائی بطور اخص نقشی اساسی در فرایند تضعیف تصلب ساختار اجتماعی و تکثیر مواضع اجتماعی و تسهیل شرایط انعطاف پذیری ایفا می کند این مقاله سعی دارد اثر برنامه های توسعه روستائی را بعد از انقلاب بر تحرک شغلی روستائیان در تعدادی از روستاهای برگزیده با استفاده از روش مقایسه ای پس از رویداد بررسی کند مقاله نتیجه می گیرد که هر چند تحرک شغلی عموما در روستاهایی که بیشتر برنامه های روستای در آنها اجرا شده است بیشتر می باشد ولی گرایش زیادی برای اشغال پایگاه شغلی قبلی خصوصا در تحرک درون نسلی مشاهده می شود بررسی نشان داد که غالب تحرکهای شغلی ( خوه رو به بالا و خواه رو به پائین ) دارای برد کوتاه ومعطوف به طبقات همجوار بوده است موقعیت قبلی افراد مورد مطالعه و همچنین ویژگیهای اقتصادی واجتماعی آنان در تغییر پایگاه شغلی بیش از برنمه ها موثر بوده است این موضوع تا حد زیادی به ماهیت برنامه های توسعه روستائی و محدودیت ساختاری جامعه روستائی از نظر گنجایش تعداد مواضع شغلی مربوط می شود
این مقاله ضمن بررسی انتقادی بینشهای کهن گران و ابزار گرایان در مطالعات قومی سعی کرده است تا مدلی برای مطالعات قومی در ایران ارائه دهد و این مدل را در مطالعه مسائل قومی در سیستان و بلوچستان به کار بندد با توجه به اهمیت یافتن مسائل قومیت و مناقشات قومی این مدل می تواند در حل مسائلی قومی یاری رساند مطالعات تجربی این مقاله که در سیستان و بلوچستان انجام شده است بیانگر تغییرات شگرفی است که در امر آگاهی یافتن از مسائل قومی به وقوع پیوسته است آگاهی از خود و دیگری از اهم این مسائل است
در این مقاله با تاکید بر مفهوم سازی در تحقیقات اجتماعی تجربی لزوم مبتنی بودن شاخص قشربندی اجتماعی بر مفهوم سازی نظری مطرح میشود سپس مفهوم فونکسیونالیستی دیویس و مور از قشربندی اجتماعی تحت عنوان نظریه کارکردی قشربندی اجتماعی بازسازی می شود و بر تمایز این مفهوم سازی نظری از مفهوم طبقات اجتماعی مارکس تاکید می شود بر اساس این مفهوم سازی استدلال می شود که ساختار پرستیژ شغلی تنها شاخص مناسب برای قشربندی اجتماعی است و با بررسی انتقادی شاخصهای رایج مانند پایگاه اجتماعی اقتصادی که عمدتا ترکیبی از در آمد و تحصیلات هستند نشان داده می شود که این شاخصها عموما فاقد مفهوم سازی نظری اند و مبین هیچ مقوله اجتماعی معینی نیستند و لاجرم شاخص مناسبی برای قشربندی اجتماعی ننخواهند بود