ORIGINAL_ARTICLE
تلوزیون در ایران: ابزار توسعه یا نمادساز
در این مقاله ضمن معرفی در تلقی متفاوت از تلویزیون تحت عنوان "تلویزیون ابزار توسعه" و "تلویزیون به عنوان متن و سازنده زنجیره نمادین"‘ بررسی این مطلب که وضعیت تلویزیون در ایران شامل کدام یک از این دو تلقی می شود‘ نیز مورد نظر بوده است. سؤال محوری این است که: "آیا تلویزیون به عنوان پدیده ای ابزاری – توسعه ای است یا اینکه نمادین و نمادساز؟" به عبارت دیگر‘ تلوزیون ابزاری در دستیابی به هدفهای توسعه ‘ از قبیل افزایش سطح آگاهی عمومی‘ شهری شدن‘ تولید و مصرف کالاهای صنعتی و مانند آن است و یا اینکه تولید کننده حوزه معنایی و نمادین؟
بررسی تجربی انجام شده در ایران با حجم نمونه 1200 پرسشنامه در سال 1376‘ نشان دهنده وضعیت بینابینی تلویزیون در دو عرصه ابزاری – توسعه ای و نمادسازی است. زیرا تلوزیون با مخاطبان بسیار و منبع اصلی کسب خبر در جهت نمادسازی و توسعه شبکه علایم است. بررسی تجربی نشان می دهد که برنامه های تلوزیونی در ایران بیشترین سهم را در گذران اوقات فراغت افراد دارند.
https://jnoe.ut.ac.ir/article_14790_10382401ad65274b67a81b7ebc460280.pdf
1999-12-22
ابزار توسعه
توسعه فرهنگی
رها شدگی
زنجیر مبادله نمادین علایم
متن
دکتر تقی آزاد
ارمکی
93884286
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
موفقیت در سوادآموزی بزرگسالان‘ در ایران‘ بعد از انقلاب اسلامی (برخی جنبه های جمعیت شناختی)
در این مقاله تغییراتی که در اثر موفقیت سوادآموزی بزرگسالان‘ در میزان با سوادی کشور‘ به وجود آمده بررسی شده است. دورده زمانی مورد تأکید‘ در مقایسه ها‘ در برهه پیش از انقلاب و پس از انقلاب بوده و در تحلیل وقایع مرتبط با سوادآموزی بزرگسالان از هر دو شیوه تحلیلی متعارف در جمعیت شناسی تحلیل مقطعی و تحلیل نسلی استفاده شده است. چون بخش بزرگی از بی سوادان را افراد 15 ساله و بیشتر تشکیل می دهند‘ از این رو تحلیلها بر این گروه متمرکز بوده و به رابطه سواد و برخی جنبه های جمعیت شناختی نیز توجه شده است. اسناد و شواهد آماری مؤید آن است که پس از انقلاب در آموزش بزرگسالان موفقیتهای چشمگیری به دست آمده است. شواهد در این بررسی حاکی از تغییر تعداد بی سوادان بعد از انقلاب اسلامی است: به طوری که پس از انقلاب این تعداد قریب 5/1 درصد کاهش داشته است. با این همه‘ هنوز هم بیشترین توجه به وضع سواد مردان است‘ در حالی که برنامه ریزی برای آموزش زنان تلاش بیشتری را می طلبد. بررسیها نشان می دهد که هرچند عمده وقایع جمعیتی برای بزرگسالان به وقوع می پیوندد‘ ام تغییر مهمی بین سوادآموزی بزرگسالان و قایعی چون ازدواج و زاد و ولد وجود دارد. به این نکات نیز در مقاله حاضر تا حد امکان توجه شده است.
https://jnoe.ut.ac.ir/article_14791_642564d06f2d2952b3bc48c1c0cc6785.pdf
1999-12-22
تعداد فرزند برای هر زن
سواد
میانگین سن ازدواج
میانگین سن سوادآموزی بزرگسالان و متوسط
میزان باسوادی و بی سوادی
مهدی
امانی
68239723
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تأثیر فرهنگ هندوییزم بر مسلمانان هند
بحث پیرامون تأثیرات فرهنگی اقوام مختلف بر یکدیگر از مهمترین بخشهای تحقیقات مردم شناسی در جهان امروز است. در این مقاله ‘ تحقیقات میدانی براساس تأثیر فرهنگ هندوییزم بر مسلمانان هند که بیش از هزار سال در کنار یکدیگر زندگی کرده اند و توانسته اند تأثیرات متقابلی بر یکدیگر بگذارند در شهر پتنا و رانچی در ایالت بیهار این کشور صورت گرفته است. این تأثیرات را می توان در کلیه بخشهای مختلف زندگی مسلمانان‘ نه تنها در این ایالت بلکه در کلیه ایالتهای مختلف این کشور‘ مشاهده کرد. در این تحقیق تنها بخش تأثیرات قابل مشاهده همانند ازدواج‘ لباس‘ غذا‘ نظام طبقاتی‘ زیورآلات‘ آداب و رسوم و غیره که توانسته است همنوایی و همانندی خاصی را با جامعه هندو به جود آورند‘ مورد مطالعه قرار گرفته‘ که در واقع شکل واقعی جامعه کنونی هند است.
https://jnoe.ut.ac.ir/article_14792_29ce90c673a09e02a2045e3edbb60598.pdf
1999-12-22
تأثیر فرهنگی
تغییر مذهب
کاست
مسلمانان هند
هندوییزم
سیدمحسن سعیدی
مدنی
72482416
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مشارکت زنان روستایی در تأمین و تجهیز منابع
شناخت امکانات بالقوه و تجهیز منابع مالی برای بهره برداری بهتر از امکانات می تواند راه دستیابی به توسعه را هموار سازد. از این رو تکیه بیشتر بر پس انداز روستاییان در بخش کشاورزی ضرورت یافته است. تحقیقات پیمایشی در زمینه پس اندازخانوارهای روستایی و به خصوص زنان بسیار نادر است. پژوهش حاضر با در نظر گرفتن نقشهای گوناگون زنان روستایی و فتارهای اقتصادی آنها‘ به بررسی موضوع پس انداز و سپرده گذاری در میان زنان روستایی استانهای یزد و آذربایجان غربی می پردازد. بر اساس یافته های تحقیق بیش از 80% زنان روستایی حداقل در یک فعالیت اتقصادی مشارکت داشته و با ارائه نیروی کار بدون دستمزد در تأمین منابع مالی و غیرمالی خانوار نقش اساسی ایفا می کنند ولی سهم زنانی که دارای درآمد مستقل هستند در استان یزد یک دوم و در آذربایجان غربی حدود یک چهارم زنان فعال اقتصادی است. مقایسه دلایل نشان می دهد زنان روستایی یزد از استقلال فکر و عمل بیشتری برخوردار هستند. ارتقاء میزان مشارکت زنان در تصمیم گیریهای خانواده و جامعه‘ تجهیزمنابع برای خانوار و کشور و انتقال فرهنگ پس انداز به کودکان ضرورت اقدامات جدی تری را توجیه می نماید.
https://jnoe.ut.ac.ir/article_14793_03b35c975dad028225b73827ba9cddf2.pdf
1999-12-22
رفتار پس اندازی
زنان
سپرده گذاری
کار زنان روستایی
مشارکت
منابع مالی
دکتر ژاله شادی
طلب
18177733
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بنیانها و چالشهای رشد و پایداری تعاونیها در کشورهای پیشرفته صنعتی
در این مقاله‘ بنیانها‘ چالشها و همچنین دلایل بقای تعاونیها در کشورهای صنعتی را بررسی و این موضوع را مطرح می کنیم که پیدایش تعاونیها ریشه در تحولات اقتصادی‘ اجتماعی و سیاسی اروپا در دوران انقلاب صنعتی داشته است؛ زیرا که این تشکلها هم به لحاظ ماهیت و هم به لحاظ فلسفه پیدایش‘ با تعاونیهای قرنهای قبل (شبه تعاونیها و همکاریهای سنتی) تفاوت ماهوی دارند. تعاونیهای بعد انقلاب صنعتی نه در ادامه تعاونیهای پیشین بلکه در نتیجه و اوج تضعیف و ناتوانی آنها در پاسخگویی به مسائل جدید به وجود آمده اند.
این مقاله دلایل بقای این مؤسسه های جمعی را در دوبعد کلی بررسی می کند:
1. انعطاف پذیری لیبرالیسم قرن نوزدهم در همزیستی با تعاونیها و عدم وجود تعارض جدی بین لیبرالیسم با نهادهای جمعی در آن دوره.
2. پذیرش اصل رقابت نظام لیبرالیستی به وسیله تعاونیها و اقدام براساس قوانین اقتصاد بازار و بهره گیری از ابزارهای شبه سیاسی.
https://jnoe.ut.ac.ir/article_14794_f97f1871c74b7e823cdb16fc0d395db7.pdf
1999-12-22
اقتصاد بازار
تعاون
گروههای فشار
لیبرالیسم
نهادهای جمعی
دکتر علی
شکوری
42386843
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی عوامل مؤثر بر فعالیت پژوهشی اعضای هیأت علمی
فعالیت پژوهشی یکی از وظایف اصلی هیأت علمی دانشگاههاست. در این تحقیق قصد این است که به این سؤال پاسخ داده شود که‘ چه عواملی بر فعالیتهای پژوهشی اعضای هیأت علمی دانشگاه (مازنداران) تأثیر می گذارند. برای پاسخ به این سؤال‘ نظریه ها و رویکردهای عمده در جامعه شناسی علم مورد استفاده قرار گرفته اند. از نظر روش شناسی‘ تحقیق حاضر به صورت پیمایشی انجام پذیرفته و واحد تحلیل آن‘ فرد (عضو هیأت علمی) بوده است. جامعه آماری تحقیق را تمامی اعضای هیأت علمی چهاردانشگاه مازندران در سال 1376 تشکیل می دهند. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه‘ از کلیه اعضای جامعه آماری جمع آوری شده است. نتایج تحقیق در دو بخش نسبتاً مستقل ارائه شده است. بخش اول مربوط به ویژگیهای فردی – اجتماعی و پژوهشی پاسخگویان و بخش دوم شامل نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیری است که سهم عوامل عینی‘ عوامل ذهنی و عوامل ترکیبی را بر متغیر وابسته نشان می دهد. قسمت پایانی مقاله‘ به نتیجه گیری و پیشنهادهای کاربردی اختصاص یافته است.
https://jnoe.ut.ac.ir/article_14795_90975cfe0dc9119a70485890aec9f19e.pdf
1999-12-22
برونگرا
پیمایش
درونگرا
فعالیت پژوهشی
کیفیت گرایی
صادق
صالحی
25493347
1
AUTHOR
قربانعلی
ابراهیمی
66669153
2
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
الگویی در تعیین پایگاه اجتماعی – اقتصادی افراد و سنجش تحرک اجتماعی
در نظام قشربندیهای اجتماعی و انعطاف پذیر بودن یا انعطاف پذیر بودن یا انعطاف پذیری آن‘ فرصتهای متفاوتی است که جامعه برای گذر از یک قشر به قشر دیگر به افراد عرضه می کند.
طی مطالعه ای موردی در زمینه ساختار طبقاتی و چگونگی تحرک اجتماعی در شهر تهران در سال 1374 به این نتیجه رسیدیم که 9/22 درصد از جامعه مردان شاغل 30 سال به بالای ساکن شهر تهران در مراتب بالای اجتماعی – اقتصادی قرار داشته‘ 7/38 درصد در طبقه متوسط و 4/38 درصد در طبقات پایین جامعه قرار داشته اند. مقایسه منزلت طبقه ای پاسخگویان با پایگاه اجتماعی پدرشان تحرک اجتماعی را نشان داد که در تحویل و تحول میان دو نسل 7/38 درصد نسل کنونی همان وضع طبقاتی نسل پیشین خود را حفظ کرده و 3/61 درصد آن را تغییر داده اند.
نتایج به دست آمده بیانگر آن است که جامعه شهر تهران از نظر ساختار طبقاتی یک جامعه باز بوده ولی میزان جابه جایی و تحرک اجتماعی فقط در حد یک طبقه بوده است.
https://jnoe.ut.ac.ir/article_14796_b13e144cdf791c660af7398dd2614baa.pdf
1999-12-22
ساخت اجتماعی
قشربندی اجتماعی
منزلت اجتماعی
نابرابری اجتماعی
دکتر شهلا کاظمی
پور
25194331
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بازنگری درروش نسبت P/F برای برآورد باروری در حال تغییر
روش نسبت P/F یکی از رایجترین روشهای غیرمستقیم برآورد باروری است که در شرایط تغییر با نقص روش شناختی مهمی مواجه است. نسبتهای P/F که در این روش‘ به عنوان ضرایب تعدیل میزانهای باروری به کار می رود بر مبنای مقایسه باروری طول عمر و باروری مقطعی محاسبه می شود. این دو نسخه در شرایط باروری در حال تغییر غیرقابل مقایسه اند و بدین ترتیب روش مورد بحث در برآورد باروری جمعیتهای با باروری روبه کاهش و یا روبه افزایش ناکام می ماند. در این مقاله سعی شده است‘ ضمن پرداختن به این موضوع راه حلی برای احیای این روش‘ در شرایط مذکور‘ ارائه شود. چون وضعیت چند سال اخیر باروری در کشور ما نمونه مناسبی برای این بررسی است‘ از تجربه ایران‘ به عنوان نمونه کاربرد این روش‘ استفاده شده است.
https://jnoe.ut.ac.ir/article_14797_4af7d1cd3373716a8ec03335673ef807.pdf
1999-12-22
باروری تراکمی
باروری طول عمر
باروری مقطعی
متوسط شمار زنده زایی
معادل میانگین شمار زنده زایی
نسل و متولدان همدوره
مجید
کوششی
44622153
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
نقد و بررسی کتاب
نظامهای بهره برداری
مطالعه تطبیقی نظامهای بهره برداری کشاورزی و ارزشیابی عملکرد آنها به منظور شناخت انواع ویژگیهای نظامهای بهره برداری بهینه و مناسب درایران
https://jnoe.ut.ac.ir/article_14798_cdd6831dfd62ed0601d165d24c445c01.pdf
1999-12-22
حسین
اصلاحی
41174147
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
گفتگو/ استاد رندال کالینز
استاد رندال کالینز‘ جامعه شناس بزرگ آمریکایی است که به عنوان نظریه پرداز جدید و نوآور و خلاق پیرامون پارادیم ترکیبی تعریف اجتماعی و نظریه تقابل از شهرت پایداری برخوردار است.
از طرف دیگر‘ مفسران و منتقدان آثارش بر این نکته تأکید دارند که او آغازگر فعالیتهای نظریه پردازی؛ در چارچوب نظریه کارکردگرایی ساختاری و نظریه کنش گرایی را مورد نقد عالمانه خود قرار داده است. با تأکید بر اهمیت اصول و مفاهیم نظریه پدیدارشناسی و کنش متقابل نمادین‘ نظریه خاص خود را مطرح کرده است. او با انتخاب قسربندی اجتماعی به عنوان اصلی ترین موضوع در جامعه شناسی‘ به چهره ای مدرن و نوآور در میان نظریه پردازان جدید مبدل شده است. علاوه بر شرح و توضیح کارکردهای عناصر و مؤلفه های طرح شده به وسیله مارکس‘ وبر‘ دورکیم‘ اوجنسیت‘ گروه های سنی و روابطشان را به منظور توصیف قشربندی اجتماعی مورد توجه خاص خود قرار داده است. برای اینکه با این چهره برجسته و شاخص در جامعه شناسی نو‘ بیشتر و دقیقتر آشنا شویم‘ همراه با مطالعه جامعی از اثر برجسته اش تحت عنوان "نظریه تقابل" که به شناخت ما کمک می کند‘ گفتگویی با ایشان شده است. از آنجایی که مصاحبه کننده با علاقه استاد در زمینه شرکت در مباحث علمی آشناست‘ در اینجا ضرورت دارد که از این استاد دانشنمند‘ برا ی خاطر حضور دراین گفتگوی گرم و عالمانه‘ تشکر کنیم.
https://jnoe.ut.ac.ir/article_14799_ee5365676b948c9446edae730dbaae9f.pdf
1999-12-22
دکتر تقی آزاد
ارمکی
93884286
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
معرفی کتاب
کتابهای جدید علوم اجتماعی به زبان فارسی
https://jnoe.ut.ac.ir/article_14800_421bf531a1f63f54c4940394cea70f30.pdf
1999-12-22
پویا
کوهستانی
83949669
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
معرفی کتابهای جدید علوم اجتماعی به زبانهای خارجی
https://jnoe.ut.ac.ir/article_14801_e30b5ab1d7b19c4da65052fa2a33c96f.pdf
1999-12-22
مهرداد
برومند
17691523
1
LEAD_AUTHOR